De samenleving wordt steeds minder empathisch signaleren narcisme-onderzoekers. Studenten scoren nu zo’n veertig procent lager op empathie dan hun leeftijdgenoten twintig of dertig jaar geleden. Generation ME worden jongeren genoemd, want met de afname van empathie blijken narcistische trekjes toe te nemen.
‘Narcisme’ is een serieus en sociaal probleem. What’s in it for me?, denken narcisten en helpen anderen alleen als ze er zelf voordeel van hebben, ze lopen over anderen heen in hun weg naar de top, vinden dat ze meer recht dan anderen hebben, en dat regels niet voor hen gelden. Mensen die laag scoren op empathie pesten anderen eerder en zijn minder geneigd anderen te helpen.
In de leeszaal van de bibliotheek lees ik in De Groene Amsterdammer een interessante analyse van de huidige tijdgeest. We hebben genoeg van de ironische afstandelijkheid en het cynisme van het postmodernisme. Betrokkenheid hebben we nodig, zeggen de metamodernisten. ‘Het is vandaag de dag hip om ergens om te geven, je ergens voor in te zetten, utopieën na te streven,’ betogen de metamodernisten en cultuurfilosofen Timotheus Vermeulen en Robin van den Akker in hun artikel ‘Een verlangen naar oprechtheid’. Wij metamodernisten zoeken naar nieuwe manieren om de wereld betekenis te geven.
Bij een generatie denkers en kunstenaars zijn oprechtheid en hoop de dominante gevoelsstructuren geworden. Een sensitieve houding met empathie en compassie voor anderen. Op het dieptepunt van de economische crisis verlangen we naar utopieën, grote verhalen, hoe het beter, anders zou kunnen, naar ambachtelijkheid, verbinding met anderen, engagement.
Sensitiviteit en betrokkenheid winnen terrein op de kille afstandelijkheid en innerlijke leegte van het postmodernisme, zeggen de cultuurfilosofen. The New Sincerity-beweging worden de groep kunstenaars genoemd, die uitgaan van oprechtheid en ernst als middel om betekenis te geven. Zeg wat je denkt en meen wat je zegt. Wees eerlijk in je zelfonderzoek.
Deze levenshouding spreekt me aan. Eindelijk wordt het nu op een niet-ironische manier cool om te geven om familie, buren, de omgeving en de samenleving. Voor de kunstscene lijkt de empathische revolutie allang begonnen.
Recente reacties