Luister ik heb een verhaal
Maart 2018 was ik te gast bij verhalenverteller Aat van der Harst van radio Golfbreker. We praten over waarom het zo belangrijk is om je verbinden met de natuur.
Om anderen geven is hip
De samenleving wordt steeds minder empathisch signaleren narcisme-onderzoekers. Studenten scoren nu zo’n veertig procent lager op empathie dan hun leeftijdgenoten twintig of dertig jaar geleden. Generation ME worden jongeren genoemd, want met de afname van empathie blijken narcistische trekjes toe te nemen.
‘Narcisme’ is een serieus en sociaal probleem. What’s in it for me?, denken narcisten en helpen anderen alleen als ze er zelf voordeel van hebben, ze lopen over anderen heen in hun weg naar de top, vinden dat ze meer recht dan anderen hebben, en dat regels niet voor hen gelden. Mensen die laag scoren op empathie pesten anderen eerder en zijn minder geneigd anderen te helpen.
In de leeszaal van de bibliotheek lees ik in De Groene Amsterdammer een interessante analyse van de huidige tijdgeest. We hebben genoeg van de ironische afstandelijkheid en het cynisme van het postmodernisme. Betrokkenheid hebben we nodig, zeggen de metamodernisten. ‘Het is vandaag de dag hip om ergens om te geven, je ergens voor in te zetten, utopieën na te streven,’ betogen de metamodernisten en cultuurfilosofen Timotheus Vermeulen en Robin van den Akker in hun artikel ‘Een verlangen naar oprechtheid’. Wij metamodernisten zoeken naar nieuwe manieren om de wereld betekenis te geven.
Bij een generatie denkers en kunstenaars zijn oprechtheid en hoop de dominante gevoelsstructuren geworden. Een sensitieve houding met empathie en compassie voor anderen. Op het dieptepunt van de economische crisis verlangen we naar utopieën, grote verhalen, hoe het beter, anders zou kunnen, naar ambachtelijkheid, verbinding met anderen, engagement.
Sensitiviteit en betrokkenheid winnen terrein op de kille afstandelijkheid en innerlijke leegte van het postmodernisme, zeggen de cultuurfilosofen. The New Sincerity-beweging worden de groep kunstenaars genoemd, die uitgaan van oprechtheid en ernst als middel om betekenis te geven. Zeg wat je denkt en meen wat je zegt. Wees eerlijk in je zelfonderzoek.
Deze levenshouding spreekt me aan. Eindelijk wordt het nu op een niet-ironische manier cool om te geven om familie, buren, de omgeving en de samenleving. Voor de kunstscene lijkt de empathische revolutie allang begonnen.
The Art of Adventure
‘A man practices the art of adventure when he breaks the chain of routine
and renews his life through reading new books, traveling to new places,
making new friends, taking up new hobbies and adopting new viewpoints.’
— Wilfred Peterson
I went to the woods
‘I went to the woods because I wished to live deliberately, to front only the essential facts of life.’ (Henry Thoreau)
Diep nadenken
Een avondje op mijn iPad voelt na afloop hetzelfde als een chocoladepaashaas in een keer opeten. Als je het doet is het lekker, maar achteraf heb je spijt.
Waarom kan ik die iPad niet links laten liggen? Ik wil er alleen even de krant op lezen, maar leg dan automatisch nog even een wordfeudje, speel een steentje rummikub tegen mijn nicht, bekijkt Trendr.nl voor het nieuws van het afgelopen uur, check Facebook op leuke berichtjes voor mijn werk, droom weg bij de nieuwste Printerestfoto’s van Nature lovers, verbaas me op Instragram over de foto’s van Kanye West en zijn vrouw. Maar al die oppervlakkige activiteiten geven me na afloop geen goed gevoel. Ik voel eerder een beetje afkeer van mezelf: heb ik alweer de tijd weg laten lekken met niets doen. Dan kan ik beter echt niets doen, gewoon op de bank wat voor me uit staren, zodat mijn brein vanzelf in de dagdroomstand gaat staan.
Reflecteert mijn verlangen naar wandelen en alleentijd, mijn behoefte aan diep geconcentreerd kunnen lezen, denken en schrijven? Wie zich kan overgeven aan een staat van concentratie, zonder afleiding, brengt zijn cognitieve capaciteiten tot het uiterste, ontdekte wetenschapper Cal Newport. Hij probeert zelf alle afleiding buiten de deur te houden. Maar ieder moet zelf een ritme vinden in diep nadenken, schrijft hij in Deep Work. Je kunt periodes inroosteren om super geconcentreerd te werken, of leren om snel in een diepe concentratie te komen. Of zoals hij deed, stoppen met alle sociale media.
Vandaag begin ik met een experiment. Als ik vrij ben ga ik alleen nog de krant lezen op de iPad, maximaal vijftien minuten per dag een wordfeudje leggen. Als ik werk, studeer of schrijf, ga ik in blokken werken van diepe concentratie afgewisseld met korte periodes van mail afhandelen of overleg.
Ik ben benieuwd wat dit nieuwe levensritme mij gaat brengen. Gaat dat lukken in een wereld waar ik continue wordt afgeleid?
Recente reacties